Tại sao các fan MMA vẫn chọn ủng hộ dù thần tượng có hành động "khó để chấp nhận"?

Andrew Millington có lẽ là một trong những fan cứng đầu tiên của Jon Jones.

"Tôi đã hâm mộ anh ấy kể từ trận gặp Stephan Bonnar (2009)", anh chàng đến từ Ohio chia sẻ. "Anh ấy có đòn chỏ xoay thật khủng khiếp - kỹ thuật đáng lẽ phải bị cấm mới phải - khiến mặt của Bonnar gặp chấn thương nghiêm trọng. Tôi đã thích anh ấy từ màn so tài đầy cảm xúc đó".

Millington tất nhiên không phải người duy nhất bị Jones chinh phục. Ra mắt UFC kể từ năm 2008, Jones đã càn quét UFC bằng lối đánh toàn diện và khó bị nắm bắt. Tới năm 2011, Jones trở thành nhà vô địch trẻ nhất lịch sử UFC, ở tuổi 23. Tuy nhiên, dần dần Jones bắt đầu cho thấy vấn đề. "Bones" vẫn làm cực tốt trên võ đài nhưng cách hành xử ngoài sàn đấu thì không.

Không chỉ một lần, những fan như Milliongton cảm thấy không hài lòng, họ nhận ra bản ngã bên ngoài của Jones thật khó để yêu thương. Khi vấn đề liên quan tới Jones tăng lên, một số người đã rời bỏ võ sĩ người Mỹ. Tuy nhiên, lượng người hâm mộ Jones đến nay vẫn rất đông.

Hỏi Millington rằng anh liệu còn hâm mộ Jones sau khi võ sĩ người Mỹ gây tai nạn xe hơi rồi bỏ chạy và dương tính với chất cấm. Sau vài giây ngắn ngủi suy nghĩ, Millington trải lòng: "Có chứ"

"Tôi vẫn mong anh ấy trình diễn những gì tốt nhất trên võ đài. Tôi thấy anh ấy khá giống với Michael Jordan. Nhiều fan vốn không thích con người của ông ấy nhưng những màn trình diễn trên sân thì khác. MMA còn đặc biệt hơn bởi bạn không có nhiều cơ hội để chứng kiến thần tượng của mình thi đấu, 3 lần/năm nếu bạn may mắn?"

Jones không phải ngôi sao duy nhất của làng MMA khiến các fan phải "nỗ lực" để yêu thương. Conor McGregor cũng là một cái tên như vậy. Võ sĩ người Ireland thường xuyên có những hành động mất kiểm soát bên ngoài sàn đấu nhưng vẫn sở hữu lượng CĐV đông bậc nhất làng MMA.

Vậy làm cách nào để họ vẫn giữ được tình yêu với các thần thượng bất chấp họ làm những điều sai trái.

Thực tế, khoa học có thể lý giải điều này.

Người hâm mộ vẫn ủng hộ VĐV của mình bất chấp không thích bản ngã cá nhân của anh ta có thể liên quan tới một dạng tiềm thức được gọi là "phân tách đạo đức". Theo báo cáo vào năm 2012 của một nhóm nhà khoa học, phân tách đạo đức là một dạng tâm lý mà tại đó chủ thể "tách biệt có chọn lọc những đánh giá về mặt đạo đức với những đánh giá về các hành động".

Tại MMA, "phân tách đạo đức" giúp các fan vẫn hào hứng trước màn trình diễn của các võ sĩ nhưng sẵn sàng chỉ trích nếu anh này làm sai điều gì đó về mặt cá nhân. "Nhờ việc tách biệt rõ ràng từng vấn đề, chủ thể vẫn ngả mũ khi thần tượng làm tốt đồng thời có thể phản ứng nếu thần tượng mắc sai lầm", tác giải cho hay.

Dựa theo kết quả nghiên cứu, chủ thể khi dành tình cảm cho một "sản phẩm" nhất định thường sẽ tìm lý do để tiếp tục yêu mến sản phẩm này. Nếu "sản phẩm" có vấn đề nào đó khiến chủ thể cảm thấy không ổn, nó sẽ gây ra tâm lý "bất hòa hoặc căng thẳng". Để giải quyết điều này, chủ thể hoặc tìm cách thông cảm cho hành động kém đạo đức này hoặc tách biệt nó với "sản phẩm" bản thân đang ủng hộ.

Điều này khá đúng với MMA, nơi các fan thường phải đấu tranh tâm lý với võ sĩ mà bản thân yêu mến. Các tay đấm nổi tiếng thường có các tính rất mạnh, một số sẵn sàng dành những lời khó nghe cho đối thủ. Tuy nhiên, trên sàn hay khi tập luyện, họ thường làm hết mình. Nhiều người trong số họ còn sở hữu câu chuyện vươn lên truyền cảm hứng.

Một khi cảm xúc đã đủ đầy, các fan thường khó để từ bỏ để chuyển sang yêu mến một võ sĩ khác. Đó là trạng thái cảm xúc hết sức bình thường.

Vẫn có những fan cuồng yêu thương bất chấp nhưng nhiều người thì không. Họ hâm mộ nhưng không có nghĩa đồng tình với các việc làm sai trái ngoài võ đài. Cũng nhờ việc tách biệt các mặt cũng như các vấn đề, họ vẫn có thể giữ tình yêu với võ sĩ của mình mà không có cảm giác tội lỗi vì điều này.

"Phân tách đạo đức giúp một cá nhân biết rõ hành động của thần tượng là sai trái nhưng tự nhủ việc này không ảnh hưởng tới những mặt khác. Điều này không đồng nghĩa với việc dung túng hành vi sai trái và sẽ dễ để thông cảm hơn so với những người cố tình hợp lý hóa hành động sai trái", tác giả của nghiên cứu nói thêm.

Với Aaron Holbert, luật sư ngoài 40 tuổi cũng là người tách biệt rõ ràng giữa các mặt. Ông từ lâu đã hâm mộ Quinton "Rampage" Jackson và vẫn duy trì điều này dù biết võ sĩ người Mỹ đã có nhiều hành động khó chấp nhận trên võ đài. Ông cũng là fan của McGregor và đã đến xem nhiều trận đấu của nhà cựu vô địch.

Nhưng nhiều hành động của McGregor đã khiến ông Holbert thất vọng. Ông biết chuyện McGregor tấn công võ sĩ, đấm một người đàn ông trong quán rượu hay có những lời khó nghe trên võ đài.

"Cậu ta có những phát biểu phân biệt chủng tộc ở trận gặp Mayweather. Là một người da màu, tôi rất bất bình với điều này. Cậu ta đã đi quá giới hạn. Nhưng rồi, khi cậu ấy lên đài với Donald Cerrone, tôi vẫn muốn cổ vũ cho cậu ấy. Thật kỳ lạ", ông Holbert chia sẻ.

Holbert cho hay một phần trong ông vẫn cổ vũ cho McGregor và hào hức được thấy nhà vô địch tranh tài. Ông vẫn muốn được thấy McGregor tái đấu cùng Khabib. Bản thân Holbert cũng không hiểu vì sao vẫn còn hâm mộ McGregor. Ông khẳng định nếu một cầu thủ bóng đá nổi tiếng nào đó làm sai "chỉ bằng một nửa", ông đã quay lưng.

Holbert thừa nhận cảm thấy hối tiếc vì đã chọn võ sĩ để hâm mộ. Giờ thì ông khó có thể yêu thêm những cái tên khác.