"Tôi không muốn đám trẻ lạc lối": Nhà vô địch boxing và nỗ lực giúp những cậu nhóc tại Zimbabwe đổi đời

Bên dưới lớp mái tôn tại Harare, ngoại ô thành phố Mbare, Zimbabwe, một nhóm các cậu bé đang tập luyện chăm chỉ, liên tục đánh gió. Ai nấy đều tỏ ra rất tập trung vào công việc của mình.

Một người đàn ông lớn tuổi, mặc một bộ đồ thể thao và đi dép xỏ ngón, chăm chú theo dõi từng động tác của các tay đấm trẻ. Lâu lâu, ông lại hét lên: "Thọc! Thọc! Thọc!".

Cũng đã rất lâu rồi, kề từ khi người đàn ông ấy - Arifonso Zvenyika đánh bại tay đấm người Scotland Paul Weir để giành được chiếc đai vô địch hạng ruồi của Khối thịnh vượng chung. Cuộc đấu trên diễn ra vào tháng 1/1998.

Sở hữu biệt danh "Con muỗi" - ám chỉ cân nặng chỉ vào khoảng 50 kg nhưng sở hữu bộ kỹ năng chết người - Zvenyika là một trong những tay đấm thành công nhất lịch sử Zimbabwe. Nhưng đó là câu chuyện của quá khứ. Còn hiện tại, Zvenyika đã 45 tuổi và ông vẫn phải làm lụng vất vả để kiếm sống. Đây là điều không bất ngờ tại một quốc gia mà 90% lao động không có công việc chính thức.

Khi tài chính được cải thiện đôi chút, ông Zvenyika lại dạy quyền Anh miễn phí tại trường boxing mang tên mình. "Tôi lớn lên trong gian khó và giờ cũng chẳng có gì. Nhưng tôi có thể chia sẻ kiến thức quyền Anh tới những em nhỏ", Zvenyika chia sẻ, tự hào vì bản thân được sinh ra và lớn lên tại Mbare. "Nhà vô địch thì thường đến từ những nơi như vậy".

Ba lần trong tuần, khoảng 20 người, tuổi từ 8 đến khoảng 20, lại đến phòng mài giũa khả năng của bản thân. Zvenyika thừa nhận ông tập trung nhiều hơn vào những em nhỏ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, không thể đến trường.

"Nhiều đứa trẻ rất thiếu thốn và không có điều kiện đến trường. Một vài em cũng phải nghỉ tập vì không có giày", Zvenyika ngậm ngùi.

Một trong những học viên của lớp, cậu bé 16 tuổi Noel Sunday chia sẻ về hoàn cảnh của gia đình. "Cha mẹ của em đều đang thất nghiệp. Em thì mới học đến lớp 4 mà thôi".

Chính vì vậy, lớp học của ông Zvenyika có thể mang đến cơ hội đổi đời cho những em nhỏ tại đây. Quy định ở đây cũng khá nghiêm ngặt. Một tấm bảng được treo giữa phòng: "Nỗ lực hoặc đi về".

Có 10 quy tắc được đưa ra. Trong đó, việc ăn, hút thuốc, cười đùa trong lúc tập là bị cấm. "Quyền Anh không chỉ dạy sự kỷ luật mà còn mang lại những giá trị tích cực. Bạn bỏ ra một số tiền nhỏ nhưng nhận về sự thay đổi lớn", ông David Mutambara - cựu Chủ tịch của Ủy ban thể thao và giải trí Zimbabwe - chia sẻ.

"Nhưng nguồn lực của chúng tôi có hạn. Chúng tôi tìm những con người có tố chất thiên bẩm và giúp các em tiến bộ từng ngày. Tuy nhiên, những tài năng như thế rất hiếm".

Zvenyika buộc phải tìm kiếm tài trợ để duy trì địa điểm tập luyện cũng như chuẩn bị đồ tập cho các em. Dù vậy, nơi đây vẫn thiếu găng tay, pads, bao cát và mũ bảo hộ. Ông muốn mở rộng quy mô nhưng bất lực bởi nỗi lo cơm áo gạo tiền thường trực.

"Thật xấu hổ khi nói điều này nhưng tôi không đủ khả năng để nuôi sống gia đình mình một cách đầy đủ. Chúng tôi ăn bánh mỳ nhưng không có bơ. Chúng tôi uống trà nhưng không có sữa".

Chỉ vài dặm cách nơi ông Zvenyika đang đứng là trung tâm thành phố với dân cư đông đúc. Nhiều người đổ về đó với hy vọng kiếm được một việc làm như ý.

"Gia đình tôi kiêm tiền bằng cách chạy quanh khu chợ và giúp mọi người bê đồ", Tatenda Kachepa, 22 tuổi, người có 5 năm tập cùng Zvenyika và hiện là ngôi sao của phòng tập, thừa nhận.

Mọi thứ còn khó khăn hơn khi dịch bệnh nổ ra. Cái đói bao trùm khắp nơi. Khi bụng còn trống rỗng, ai còn nghĩ đến việc tập luyện quyền Anh nữa?

"Có khoảng 15 người đang sống ở nhà em", Kachepa, cậu nhóc đang tìm cách để được đến trường, tiết lộ. "Trong mùa Covid, nhà em không có tiền. Khó càng khó hơn".

Chứng kiến điều này, Zvenyika quyết định phải nỗ lực hơn. Ông không muốn các em nhỏ mất phương hướng rồi đi theo còn đường xấu. Ông tin rằng dù sau này có làm một ngành nghề khác, quãng thời gian học boxing cũng giúp các em có tinh thần thép khi đứng trước những khó khăn.

"Tôi đã chứng kiến tất cả. Thật buồn khi chứng kiến những đứa trẻ lạc lối. Tôi đang cố gắng tìm cách ngăn họ". Ông Zvenyika cũng nhớ về câu chuyện của mình khoảng 3 thập kỷ trước. Ông không được đến trường và chọn boxing như một cách để giải phóng tinh thần. Nhưng ông gắn bó với quyền Anh lâu hơn tưởng tượng.

Bắt đầu thi đấu chuyên nghiệp kể từ năm 17 tuổi, tài năng giúp ông được sang Zambia và Úc rồi Scotland thi đấu. Nhưng mọi thứ kết thúc quá nhanh với Zvenyika. Năm 2000, ông bị một người hàng xóm tố cáo ăn trộm một chiếc radio. Dù không ngừng thanh minh bản thân bị vu oan, ông Zvenyika vẫn phải ngồi từ 2 năm rưỡi. Sự nghiệp nhà nghề của ông cũng chấm dứt từ đây.

"Tôi từng phải ngồi tù, trải qua những điều tồi tệ. Tôi không muốn điều đó lặp lại với bất kỳ ai. Tôi muốn các em nhỏ ở đây được hưởng điều kiện tốt hơn". Sau quãng thời gian dài cố gắng, ông Zvenyika đặt niềm tin vào những cậu bé ở trước mắt. "Họ là những cô cậu tài năng. Họ có thể sa ngã nhưng việc tập luyện giúp họ trở nên bận rộn".

Phòng tập từng phải đóng cửa 18 tháng vì dịch bệnh nhưng từ tháng trước, ông Zvenyika đã có thể đón những học sinh của mình trở lại. Dù khó khăn ông vẫn quyết duy trì phòng tập này. "Tôi sinh ra là một chiến binh và sẽ chết như một chiến binh. Boxing có thể rời bỏ tôi nhưng tôi không bao giờ từ bỏ nó".

Nguồn: The Guardian